Het zwaard van Damocles: leven met MS en de weg naar gezondheid

17-01-2024


In het verhaal van de Romeinse redenaar Marcus Tullius Cicero hangt het "zwaard van Damocles" boven iemands hoofd, waardoor er op ieder moment groot onheil kan toeslaan. Zo voelden wij ons ook, toen mijn vrouw de diagnose MS kreeg - een toevallige vondst op een MRI, nog voor de eerste symptomen zich openbaarden. Vanaf die dag hing het zwaard van Damocles boven haar en ons toekomstige gezin en werden we geconfronteerd met gevoelens van verlies en machteloosheid. Waarom? 

Een Onzekere Toekomst

De orthodoxe medische benadering bood weinig perspectief. De boodschap was en is nog steeds dat er niks aan te doen is. Je gaat verder met je leven en van zodra de eerste symptomen opduiken die voldoende ernstig zijn, beland je in een - neerwaartse - spiraal van levenslange controles en gevaarlijke medicatie. Pillen en spuiten die je immuunsysteem beïnvloeden en zelfs chemotherapie die fatale hersenvliesontsteking kan veroorzaken, waarvoor je willens nillens een document moet ondertekenen dat je het risico accepteert...
Eén op de duizend Belgen krijgt ermee te maken en moet passief afwachten wanneer en hoe snel ze zullen beginnen aftakelen.  

De grenzen van de sleutelgatgeneeskunde

Volgens het dogma van de sleutelgatgeneeskunde - waarbij elke sleutelgatspecialist doorheen zijn eigen sleutelgat naar zijn stukje van de volledige patiënt kijkt - is er aan auto-immuunziekten zoals MS niks te doen. Je kan hoogstens proberen de ziekte af te remmen en de schade van aanvallen te beperken. En hopen dat het werkt. Garantie krijg je nooit in de geneeskunde. Een kaarsje branden. Genezen is onmogelijk en beweren dat het kan staat onder neurologen gelijk met vloeken in de kerk. 

Belemmerende overtuiging

We kunnen artsen niet verwijten dat ze aan de universiteit leren dat chronische ziekten niet kunnen herstellen. Dat is het dogma dat men er aan de universiteiten inpompt. We luisteren naar de klachten, denken niet na over de onderliggende oorzaak, gaan zo snel mogelijk over tot een symptomatische behandeling en plannen een vervolgafspraak. Iedereen tevreden. Wat heeft de patiënt en welk medicijn neemt dit weg? De vraag waarom de patiënt een klacht ontwikkelt, wordt nooit gesteld. Ik heb van 2000 tot 2014 zo gewerkt en ik heb er me in al die jaren nooit één enkele vraag bij gesteld. Het was gewoon zo.

Met die belemmerende overtuiging dat je nooit meer kan genezen legt de patiënt noodgedwongen zijn verdere leven volledig in handen van de geneesmiddelenindustrie. Terwijl hij wacht op een wonderpil die er wellicht nooit zal komen, slikt of spuit hij het best beschikbare alternatief. Met de nevenwerkingen. 

Nevenwerkingen zijn ook werkingen

Als ik mijn auto naar de garage doe om mijn voorruit te herstellen en ik krijg hem terug met een lekke band, dan zegt de garagist niet: "Sorry, niks aan te doen, dat is een nevenwerking van de herstelde voorruit". Niemand zou dit pikken. Artsen doen dit de hele tijd. En we vinden dit normaal. 

Uitputting is een ernstige vorm van vermoeidheid die de doorsnee-persoon gelukkig nooit moet ervaren en komt vaak voor bij auto-immuunziekten. Toen mijn vrouw hiervoor een "medicijn" kreeg, reed ze in 1 week 3-maal tegen een klein obstakel. Een nevenwerking van de "medicatie". Nee, een werking van de "medicatie". En de uitputting werd ook niet beter. 

Toen realiseerde ik mij - beter laat dan nooit - dat de traditionele geneeskunde haar niet zou helpen. Ik had haar gezondheid - logisch - toevertrouwd aan de beste MS-specialisten van het land, maar die hadden weinig positieve impact. Op foto's van die periode is haar gezicht tweemaal zo dik als nu door de cortisonen die ze telkens kreeg om de herhaalde aanvallen af te stoppen. Ondanks de peperdure pillen, spuiten en baxters met levensbedreigende medicatie waarvoor we de risico's zwart op wit aanvaard hadden. Wat kon ik doen? Als niet-specialist? 

De 2 D's en een portie geluk

Haar herstel kwam als een donderslag bij heldere hemel nadat ik door een gelukkig toeval las dat MS-patiënten vaak een tekort hebben aan vitamine D en dat hoge dosissen vitamine D auto-immuunziekten zoals MS kunnen helpen herstellen.  Dat klonk te mooi om waar te zijn. 

Omdat we nooit over één nacht ijs gaan, verdiepte ik me zo snel mogelijk in de wetenschap rond vitamine D. Ik had vooral geleerd dat vitamine D vetoplosbaar is en zich kan opstapelen in het lichaam. En dat is nog steeds zo, maar vitamine D speelt vooral een cruciale rol in quasi alle processen van ons lichaam. Zonder voldoende vitamine D is er van optimale gezondheid geen sprake en meer dan de helft van de Westerse bevolking heeft een tekort aan vitamine D. En in tegenstelling tot wat men ons via de opleiding - en media - wil laten geloven is vitamine D-toxiciteit uiterst zeldzaam en zelden dodelijk. Je moet gedurende lange tijd enorme dosissen nemen en dat kan enkel bij een medische fout door de arts of de apotheker. 

We besloten om het te proberen en als arts had ik natuurlijk het voordeel dat ik haar zelf kon begeleiden en van nabij opvolgen. En geloof me of niet, binnen enkele weken was ze opmerkelijk beter en enkele maanden later functioneerde ze weer normaal.

Was dit enkel door de vitamine D?

Dat zullen we nooit helemaal zeker weten, want mijn vrouw was ook verplicht haar leefstijl aan te passen. Vitamine D haalt namelijk calcium voor je beenderen uit je voeding en als je hoge dosissen vitamine D neemt, dan loop je het risico dat er te veel calcium in de bloedbaan komt en dat je nierstenen, aderverkalking en ritmestoornissen krijgt. Daarom moest zij calciumrijke voeding zoals melk en kaas vermijden.

En we kunnen niet uitsluiten dat deze leefstijlinterventie ook een belangrijke impact gehad heeft op haar herstelproces. 

Alhoewel ik zuivelproducten nog altijd aanbeveel in een gezond voedingspatroon bij een optimaal gezond persoon is zuivel bij personen met klachten niet zelden een bepalende factor bij het ontstaan van chronische ontstekingen en aanverwante klachten.

De impact van zuivel (en andere voeding)

De voorbije tien jaar heeft het wetenschappelijk onderzoek enorme stappen gezet die ons toelaten om aan salutogenese te doen. Dat is een benadering van de mens die zich richt op factoren die gezondheid en welbevinden stimuleren in plaats van de factoren die ziekte veroorzaken (pathogenese).

Die salutogenese wordt mogelijk gemaakt door nieuwe wetenschappelijke inzichten over gezondheid en meer bepaald het microbioom, de verzameling genen van onze darmbacteriën, en de epigenetica. Die vormen namelijk de basis van onze gezondheid.
We hebben lang gedacht dat ziekten louter genetisch waren en dat we alle ziekten zouden kunnen verklaren en oplossen door het ontcijferen van ons DNA, maar toen dat in 2000 eindelijk lukte, was dat een enorme ontnuchtering. We hebben maar 23.000 genen en weinig ziekten zijn monogenetisch.
Leefstijl- en omgevingsfactoren hebben een enorme impact op zowel ons microbioom en onze genen.


Fast forward. We hebben ons - uit onwetendheid - altijd bezig gehouden met het bestrijden van de rook en hadden nooit oog voor het vuur. Met andere woorden, de klachten die we altijd hebben behandeld zijn louter signalen (rook) van een onderliggende chronische oorzaak (vuur). 

En zo komen we bij de tweede D. Dysbiose.

Ontsteking, essentieel voor herstel na verwondingen of infecties, wordt problematisch wanneer het chronisch wordt. Het immuunsysteem, dat voor 70% in de darm aanwezig is, speelt hierbij een cruciale rol. Een verstoorde darmgezondheid kan leiden tot chronische klachten, vermoeidheid, pijn, en diverse auto-immuunziekten.
Mijn vrouw had ongetwijfeld dysbiose en door onze leefstijl te veranderen heeft ze die ook geoptimaliseerd. 

Leefstijl als medicijn to the rescue 

Als we ons richten op sleutelfactoren die invloed hebben op zowel epigenetica en het microbioom, dan komen we automatisch bij leefstijlinterventies terecht. 

Factoren zoals voeding, lichaamsbeweging, stress, slaap en de algemene omgeving waarin je leeft, kunnen allemaal de samenstelling van het microbioom beïnvloeden3. Bijvoorbeeld, een ongezond, vet- en suikerrijk en vezelarm voedingspatroon, een sedentaire levensstijl, hoge mate van hygiënisatie, en frequente blootstelling aan verontreinigende stoffen kunnen leiden tot een verstoord microbioom of microbiële dysbiose15.

Het is ook belangrijk om te benadrukken dat hoewel de omgeving en levensstijl een aanzienlijke invloed kunnen hebben op het microbioom, dit niet betekent dat ze altijd een negatieve impact hebben. Een gezonde en gevarieerde voeding, voldoende lichaamsbeweging, beheersing van stress en voldoende slaap kunnen allemaal bijdragen aan een gezond en evenwichtig microbioom

Gepersonaliseerde aanpak

De oplossing lijkt te liggen in het finetunen van voeding, het richten op darmgezondheid, het beheersen van stress, en het optimaliseren van slaap. Hoewel eenvoudig in theorie, vergt het in de praktijk veel toewijding en inzet. 

De Weg naar Genezing

Het is begrijpelijk dat niet iedereen direct gemotiveerd is om deze weg in te slaan, maar velen vinden dat de voordelen opwegen tegen de nadelen. Dus, ben jij het ook beu? Weet je niet meer van welk hout pijlen maken? Het is mogelijk om het zwaard van Damocles te trotseren door te focussen op een gezonde leefstijl, die de sleutel kan zijn tot het verminderen en zelfs elimineren van ontstekingen. De weg is niet gemakkelijk, maar de beloning kan een leven zijn dat niet langer gedicteerd wordt door het dreigende onheil.

Ook voor de kinderen


Toen mijn vrouw de diagnose MS kreeg, lazen we dat MS niet erfelijk is, maar wel 20 keer meer voorkomt bij de kinderen als één van de ouders MS heeft. Vijftien jaar geleden had men geen flauw idee hoe dat kwam. Men stelde vast dat er rond de evenaar zo goed als geen MS bestaat en dat het toeneemt naarmate men naar het Noorden opschuift. En voor je twaalfde verjaardag verhuizen verhoogt of verlaagt het risico afhankelijk in welke richting je verhuist. 
De reden hiervoor zou oa. te maken hebben met de virale infecties die we tijdens onze kindertijd meemaken. Ook de zon speelt uiteraard een rol en wij hebben op een bepaald moment zeker overwogen om richting het Zuiden te verhuizen om onze kinderen maximaal te beschermen.
Om een lang verhaal kort te maken hebben we dat uiteindelijk niet gedaan omdat we ons zijn gaan realiseren dat het de leefstijl is die de epigentische overerving van een bepaald risico bepaalt en dat we dat risico ook in België tot quasi nul kunnen herleiden. We hoeven daarvoor niet naar Spanje te vluchten en passief te hopen dat het voldoende is. We kunnen actief de gezondheid van onze jongens bewaken door ervoor te zorgen dat ze voldoende vitamine D en een gezond microbioom hebben. 

Gebruik gebieden met foto's om de inhoud visueel te splitsen

Naast titels werken afbeelding secties ook geweldig bij het splitsen van de inhoud op de juiste plaatsen. Belangrijkste onderdelen van je blogbericht kan je scheiden door een afbeelding wat overeenkomt met een bepaalde onderwerp.

U kunt de bronnen die worden gebruikt door aanhalingstekens duidelijk definiëren

Dit is waar uw tekst begint. U kunt hier klikken en beginnen met typen. Sed ut perspiciatis unde omnis iste natus error sit voluptatem accusantium doloremque laudantium totam rem aperiam eaque ipsa quae ab illo inventore veritatis et.